چاپ به همان اندازه که کاربردهای فراوانی دارد، متنوع هم است. ابزاری که برای چاپ مشخصات روی یک بطری شیشهای استفاده میشود با ابزار چاپ یک کارت ویزیت متفاوت است.این تفاوت علتهای بسیاری دارد. برای مثال چاپ بر روی بطری شیشهای یا حلبی به دلیل جنس و فرم استوانهای آن با کارت ویزیت مسطح کاغذی کاملا متفاوت است. در نتیجه با توجه به نیاز بازار، روشها و ابزار بسیار متنوعی برای چاپ محصول استفاده میشود. کیفیت بالا و پایین در چاپ مثلاین است که طرحی یکسان را به جای شیشهای براق روی طلقی پلاستیکی بیندازید. مسئلهای کهاینجا مطرح است شیشه یا طلق نیست بلکه تفاوت در میزان شفافیت و وضوح و سرزندگیاین دو طرح است.
وظیفه اصلی بستهبندی محافظت از محصول است. صنعت چاپ حتی در بعد نگهداری نیز موثر است. برای مثال اگر کیفیت چاپ چسب در محصولی رضایت بخش نباشد، برای آن محصول یک امتیاز منفی تلقی میشود. طراحی بستهبندی شامل طراحی فیزیک بستهبندی و گرافیک آن است و چاپ در هر دو مرحله نقش آفرینی میکند.
به دلیل اهمیت کیفیت و تاثیر چاپ بر بستهبندی به انواع روشهای چاپ میپردازیم.
انواع روشهای چاپ
چاپ افست یا لیتوگرافی بهاین دلیل که جوهر ابتدا به روی پلیت، سپس به پوشش منتقل میشود و مستقیما به کاغذ منتقل نمیشود، چاپ افست نام گرفته است.
از جمله روشهای چاپ خوب استفاده از سیستم چاپ گراور است. روشی مناسب برای چاپ با کیفیت بسیار بالا که میتواند تصاویری با سایه روشنهای زنجیرهای درست کند.این دستگاه طرحی شبیه به یک تصویر عکاسی شده با کیفیت خوب به وجود میآورد.
چاپ فلکسو يا فلکسوگرافی با استفاده از پلیتهای ژلاتینی و یا فتوپلیمر و مرکب رقیق تهیه میشود. سرعت خشک شدن آن زیاد است و با ماشینهای چاپ فلکسو انجام میشود.
چاپ سیلک اسکرین هک نوعی از روش چاپ استنسیل است که مرکب چاپ با فشار بالا از منافذی که روی استنسیل وجود دارد، بر روی کاغذ و با مواد دیگر منتقل میشود.
در چاپ تامپو دستگاه انتقال چاپ به وسیله لاستیک ساخته شده از سیلیکون میباشد که به آن پد گفته میشود. چاپ تامپو یا Pad Printing با ماشین آلات نیمه اتوماتیک در تیراژهای پایین قابل استفاده است.
در روش چاپ لیزری تصویر مورد نظر با استفاده از یک منبع لیزری کنترل شده تشکیل می شود.
عوامل موثر کیفیت چاپ در بستهبندی
یکی از مهمترین اصول چاپاین است که روش و ابزار چاپ با اصل محتوا متناسب بوده و هم خوانی لازم را داشته باشند. همچنین استفاده از مواد اولیه خوب تاثیر بسیار شگرفی در ما حصل کار میگذارد. کیفیت نهایی محصول چاپی، تحت تاثیر عواملی چون فرایندهای تکمیلی و تجهیزات وابستهاین است. از جمله معیارهای فیلترینگ چاپ با کیفیت، میتوان به رنگ آمیزی، باز تولید ساختارهای ظریف، محدوده تونالیته، دقت قرار گیری رنگها بر روی یکدیگر, سطحی که چاپ رویش اتفاق میافتد و…هستند. اگر در یک بسته بندی تماماین نکات ریز و درشت را رعایت کنیم به یک چاپ با کیفیت دست مییابیم. وقتی که بعد از چاپ با یک بستهبندی تار مواجه شدید احتمال زیاد باید دلیل آن را رزولوشن نامناسب آن دانست.
برای جلوگیری از مشکلات احتمالی و متضرر شدن، قبل از چاپ در نظر داشته باشید که متناسب با صنعت بسته بندی از چه رزولوشنی بایستی استفاده کرد. کشورهای پیشرفته به صنعت چاپ و بسته بندی سرمایه زیادی اختصاص میدهند و به تاثیر چاپ بر بسته بندی واقف هستند.این موضوع درحالی است که در کشور ما ضعف در صنعت بستهبندی وجود دارد و کمبود ماشین آلات حرفهای موجب افزایش قیمت کالای عرضه شده به بازار میشود.
غیرحرفهای ها در صنعت بستهبندی
میثم افرا مدیر داخلی شرکت چاپ و صحافی «هستی» در گفتوگو با خبرنگار «بازار بستهبندی» میگوید: «در بحث بستهبندی قطعا چاپ با کیفیت با قیمت بالا مناسب تر است زیرا خروجی و بازدهی بهتری دارد. چند عامل باعث شده که چاپ ما بی کیفیت باشد که اولین مورد متریال مصرفی مانند مرکب و محیط کار است. موضوع بعدی مربوط به کیفیت و اپراتور دستگاه می شود. در اصل یکی از مشکلات اصلی ما در دستگاههای چاپ بحث اپراتورهای بی تجربه هستن به طور کلی درکشور ما به دلیل تحریمهای موجود مشکل ورود ماشین آلات وجود دارد که اگر هم ماشینآلات به روز وارد شود مشکل اصلی ما نبود اپراتورهای با تجربه دراین زمینه هستند.»
وی عنوان میکند: «در چند سال اخیر آگاهی مردم نسبت به تاثیر قیمت بر کیفیت محصول بیشتر شده؛ یعنی مردم به سمت و سویی رفتند که خودشان هم تمایل به خرید محصول با کیفیت با هزینۀ بالاتر هستند. در اصل مردم بااین کار میتوانند محصول خود را به روز تر ارائه دهند.»
وی بیان میکند: «در بحث چاپ اگر متریال، مواد اولیه و به خصوص مرکب ما با کیفیت باشد صد درصد خروجی کار هم خوب است و محصول با کیفیت تری روانۀ بازار میکنیم. اگر مشکل مواد اولیه دراین صنعت حل شود خیلی از چالش و مشکلات صنعت چاپ برطرف میشود.»
قیمت بالا کیفیت خوب
نسیم اسعدی عضو هیات مدیره شرکت «چهل چشمه رنگین کمان» در گفتوگو با خبرنگار «بازار بستهبندی» میگوید: «بستهبندی دراصل شناسنامه و هویت یک محصول است که میتواند معرف محصول ما در بازار باشد. بنابراین مشتری اگر محصول با کیفیتی میخواهد باید با قیمت بالاتر آن را خریداری کند. اما کشور ما نسبت به سایر کشورهای دیگر از لحاظ قیمتی خیلی هم بالا نیست فقط با توجه به شرایطایران از نظر مشتری قیمت محصولات گران است که در اصل نسبت به سایر کشور ها انقدر هم بالا نیست.»
وی بیان میکند: «ویژگیهای یک محصول بیکیفیت از طراحی اولیه آن، به ترتیب قالب بیکیفیت، کاغذ بیکیفیت و در آخر میرسد به بحث چاپ محصول که باید با ماشین آلات به روز و پیشرفته با اپراتورهای حرفهای دراین زمینه صورت گیرد. در خیلی از مواقع در پروسۀ چاپ ماشینآلات پیشرفته وجود دارند اما به دلیل بی تجربه بودن اپراتورها محصول ما بیکفیت میشود. در اصل اگر یکی ازاین عوامل در روند تولید محصول با کیفیت نباشد خروجی آخر محصول خوب نخواهد شد درنتیجه تمامیاین عوامل مانند یک زنجیر برای تولید یک محصول با کیفیت روی هم تاثیر دارند.»
وی عنوان میکند: «از خصوصیات مهم محصول با کیفیت اول از همه طراحی محصول مهم است یعنی باید افرادی آن محصول را طراحی کنند که کاملا با نحوۀ تولید آشنا باشد. دوما فایلها باید بر مبنای چاپ استاندارد باشند یعنی تمام فرایند کار باید تحت نظرات فردی متخصص در زمینۀ چاپ باشد. در مرحلۀ بعد به یک لیتوگراف حرفهای که تمام بخشها و نوع چاپ را بشناسد و بر آن واقف باشد. درنهایت تماماین موارد باعث میشود که ما در آخر محصولی تمیز، شاد و با کیفیتی را ببینیم.»
محصول با کیفیت گران است
مرتضی کاشفی صاحب امتیاز «شرکت چاپ و صنعت شرق» در گفتوگو با خبرنگار «بازار بستهبندی» میگوید: «هرکاری چه برای عرضه کردن به بازار و مصرف داخلی و چه برای صادرات، کیفیت خود را دارد پس شما هرچقدر کیفیت محصول خود را بالا ببرید طبیعتا قیمت آن هم بالاتر میرود. اگر ما بگوییم که یک محصول با کیفیت ولی ارزان است در حقیقت با هیچ معیاری همخوانی ندارد.»
وی عنوان میکند: « در صنعت چاپ تمام سازه ها اعم از مواداولیه، جوهر،مرکب، ماشین آلات و.... بر تحویل نهایی یک محصول با کیفیت تاثیرگذار است. همۀاین عوامل هم مستلتزم هزینه هستند. در نتیجه هر چیزی باید استاندارد باشد و ابزارآلات مخصوص خود را میخواهد.»
وی بیان میکند: «اگر در تولید یک محصول با کیفیت به استاندارد بودن ماشینآلات، مرکب و مواداولیه و.... توجه شود در اصل میتوان یک محصول با کیفیت و خوب عرضه کرد. ولی اگر حتی به یکی ازاین عوامل توجه نشود و آن را نادیده بگیرند تاثیر مستقیم بر کیفیت محصول دارد و در آخر هم خروجی خوبی از محصول به ما نمیدهد. در واقع اگر ما بخواهیم به کیفیت یک محصول توجه کنیم در وهلۀ اول باید ببینیم کهاین محصول پسند مشتری که خودش تولید کننده باشد و شاید بخواهداین محصول را صادر کند و یا به شرکتهای بزرگ بفروشد هست یا خیر، در واقع دراینجا فقط نظر مشتری که خودش تولید کننده است اهمیت دارد.»