موضوعی که باید در ابتدا به آن پرداخته شود اهمیت بستهبندی در بازاریابی است. انجام تبلیغات در بازاریابی یک بخش جدا نشدنی است و نقش بستهبندی در بازاریابی نیز دقیقا تبلیغ کردن محصول یا کالای تولیدی است. با توجه به اطلاعاتی که روی بستهبندی مواد مختلف درج میشود که مثلا مواد غذایی از چه مواد اولیه ای تشکیل شده اند و یا اینکه نحوه استفاده از وسایل الکترونیکی خریداری شده به چه صورتی است و غیره، مشتریان درک بهتری پیدا کرده و میزان انتظار و رضایت آنها مدیریت میشود و به شکلی هدفمند محصول مورد نظر تبلیغ میشود.
از سوی دیگر در قفسههای فروشگاه که تمامیمحصولات مشابه مثل نوشابههای انرژی زا در یک قفسه قرار میگیرند، اهمیت بستهبندی است که تعیین میکند آیا محصول از بین دهها برند مختلف دیده خواهد شد و مشتری را ترغیب به خرید خواهد کرد یا خیر. به همین دلیل نوع طراحی، لوگو و البته تاثیر رنگ در بستهبندی و در طراحی برای بازاریابی موفق اثرگذار هستند.
اهمیت بستهبندی در امر بازاریابی به حدی بالاست که پرستیژ خاصی را برای برند و شرکت تولیدکننده ایجاد میکند به نحوی که مشتریان یک محصول را با نوع بستهبندی آن میشناسند.
طبق نظرسنجیهای مختلف در سراسر دنیا، ۶۰درصد تصمیمات مشتریان برای خرید یک محصول در نقطه فروش و براساس ظاهر و بستهبندی آنهاست تا اینکه تبلیغات و روشهای بازاریابی دیگر روی آنها اثر گذاشته باشد. حدود ۵۶درصد مشتریان هم عنوان کرده اند از طریق بستهبندی محصولات است که متوجه حضور محصولات جدید میشوند و تبلیغات در تلویزیون کمتر از ۴۰درصد نقش دارد. لذا بستهبندی و تبلیغات در بازاریابی در هم گره خورده اند.
نقش بستهبندی در فروش
در این قسمت قصد داریم به اهمیت بستهبندی در افزایش میزان فروش برندها و شرکتهای تولیدی بپردازیم تا بیشتر با اهمیت طراحی و چاپ بستهبندی و همکاری با این شرکتها آشنا شوید.
تأثیر روی رفتار خریدار: اهمیت بستهبندی در افزایش میزان فروش از طریق تأثیر روی رفتار خریدار است چون اطلاعاتی در مورد شرکت تولید کننده محصول میدهد، به نحوه تأثیر محصول یا کالای خریداری شده روی زندگی مشتریان اشاره میکند و به میزان اهمیت خود نزد شرکت تولیدکننده پی میبرند.
تمایز برند: یکی از دلایل اهمیت بستهبندی که موجب افزایش فروش یک محصول نیز میشود، متمایز کردن آن در بین سایر برندها و رقبا است. از این طریق مخاطب میتواند تمایز در رنگآمیزی، نوع بستهبندی، اطلاعات مندرج و غیره را پی برده و نظر خریداران به یونیک بودن یک محصول نسبت به سایر برندها جلب میشود.
محافظت از محصول: یکی از مواردی که در افزایش فروش یک محصول نقش دارد، سالم بودن محصول در بستهبندی است. به عنوان مثال بستهبندی مواد خوراکی مثل بیسکوئیت، ماکارونی و غیره باید به نحوی باشند که محصول آسیب نبینند؛ در غیر این صورت تأثیر منفی شدیدی روی فروش خواهند داشت.
کیفیت بستهبندی نمایانگر کیفیت محصول: در نظر خریداران هر چه بستهبندی یک محصول شیک تر و کاربردی تر باشد یا در عین سادگی خیلی هوشمندانه و مشتری پسند طراحی شده باشد، نشان دهنده کیفیت بالای محصول و اهمیتی است که شرکت تولیدی برای خریداران خود در نظر گرفته است؛ لذا اهمیت بستهبندی در این سطح نیز ثابت شده است.
اطلاعات دهنده: یکی دیگر از تأثیرات اهمیت بستهبندی در افزایش فروش از طریق اطلاعاتی است که به خریدار داده میشود. این اطلاعات باید به نحوی باشد که نحوه مصرف کالا، شیوه پخت، مواد تشکیل دهنده و غیره بر روی آن در جای درست، با فونت و رنگ مناسب و جزئیات کامل ذکر شده باشد. این موضوع به شدت بر فروش محصول تاثیرگذار است.
نقش بستهبندی در صادرات
اهمیت بستهبندی فقط محدود به مصرف داخلی در کشور نیست بلکه در صادرات نیز اهمیت فوقالعاده ویژه ای دارد. البته در امر صادرات به دلیل شرایط خاص آن از جنبههای مختلف مثل شیوههای حمل (کشتی، هواپیما و زمینی)، فاصله انتقال، میزان درآمدزایی برای کشور و غیره، پروسه بستهبندی پیچیده تر و حساس تر است. در واقع صادرات اهمیت بستهبندی را کاملا مشخص میکند. در ادامه به چند مورد اشاره میکنیم که نقش بستهبندی را در صادرات معلوم میکند:
شیوه انتقال: میدانیم که سالم رسیدن محصول تا لحظه ای که به دست خریدار میرسد بسیار اهمیت دارد و در مورد صادرات بسیار حساس تر میشود. اهمیت بستهبندی در صادرات به نحوی است که بسته به شیوه انتقال باید نوع خاصی را انتخاب کرد مثل در انتقال به کمک کشتی، باید بستهبندیها مقاوم در برابر رطوبت و ضربه باشند و دوام و ماندگاری محصولات را بیشتر حفظ کنند چون سرعت انتقال پایین تر است. برای انتقال با هواپیما بستهبندی باید وزن کمیداشته باشد و در عین حال محافظت خیلی خوبی فراهم کند چون محدودیت وزن محموله برای هواپیماها وجود دارد.
جذب مشتری: جذب مشتریان خارجی که با آنها مستقیما تعامل ندارند و فرهنگ متفاوتی دارند پروسه سختی است و بعد از ساخت و تولید محصولات با کیفیت، اهمیت بستهبندی نیز کمتر از خود محصول نیست چرا که به عنوان یک قانون کلی در همه جای دنیا نقش ایفا میکند و برای بخش صادرات باید تیم جداگانه ای فعالیت داشته باشند.
مطابقت با استانداردهای کشور مقصد: استانداردها و قوانین بستهبندی در جنبههای مختلف مثل وزن، حجم، رنگ، شکل و غیره از کشوری به کشور دیگر متفاوت است و چنانچه بستهبندی محصول مطابقت نداشته باشد، احتمال پذیرش توسط بازار هدف یا استقبال از سمت خریدار خارجی بسیار کاهش پیدا خواهد کرد در اینجاست که باید به اهمیت بستهبندی اصولی پی برد.
بازاریابی بین المللی: لازمه حیات و ماندگاری یک برند و شرکت تولیدی در بازارهای خارجی بعد از کیفیت محصول، نوع بستهبندی است چون اولین چیزی که مشتریان با آن برخورد میکنند و تأثیر اولیه خود را میگذارد، بستهبندی محصولات است؛ مخصوصا مواد غذایی و نوشیدنی. لذا شرکتهایی که با اهمیت بستهبندی حرفه ای آشنا باشند با این امر مهم آشنایی دارند.
نقش بستهبندی در سلامت و بهداشت مواد غذایی
یکی از صنایعی که بیشتر از سایرین با اهمیت بستهبندی آشنا هستند، صنایع تولیدی مواد غذایی مختلف اند. چون مواد غذایی فساد پذیر است و حتی با کوچکترین ضربه نیز احتمال دارد فرم اصلی خود را از دست بدهند و این به معنای شکست در جذب مشتری و فروش خواهد بود. اهمیت بستهبندی در مواد غذایی به حدی است که تأثیر مستقیمیروی حفاظت از محصول در برابر فاکتورهای محیطی، شیمیایی، زیستی و تغییرات فیزیکی دارد. در جذب مشتری برای خرید بسیار تأثیرگذار است مخصوصا که تنوع رنگ و طراحی در بستهبندی مواد غذایی بسیار بیشتر از سایر صنایع است و رمز موفقیت شرکتها نیز همین موضوع است. لازم به ذکر است که اهمیت بستهبندی در حفظ تازگی محصولات نیز به اثبات رسیده است.
نقش بستهبندی در برندینگ
شرکتهای استارتاپی و تازه تأسیس که میخواهند وارد بازار رقابت شوند باید با برندهای بزرگی رقابت کنند و در ابتدا نیز سرمایه زیادی برای تبلیغات به شیوههای مختلف در اختیار ندارند، پس تنها روش مؤثر که هزینه جانبی اضافی برای آنها در پی ندارد (چون بستهبندی به هر حال باید انجام گیرد)، بستهبندی است. البته این به معنای کمتر بودن اهمیت بستهبندی در مقایسه با سایر روشهای بازاریابی و برندینگ نیست بلکه روشی است که حتی شناخته شده ترین برندهای دنیا هم اگر آن را رعایت نکنند هویت برند آنها زیر سؤال میرود و اتفاقا بخاطر اشراف کامل نسبت به اهمیت بستهبندی، با شرکتهای حرفه ای و با سابقه در زمینه چاپ و بستهبندی نیز همکاری دارند.
اهمیت بستهبندی در برندینگ یا برندسازی مقوله ای ثابت شده در ژورنالها و مقالات مختلف است که در این زمینه به چند مورد بسیار مهم اشاره میکنیم:
بیان هویت برند: در صورتی که یک برند در زمینه تولید یک محصول یا کالا جزو شرکتهای برتر و مطرح شناخته شده داخلی یا حتی خارجی است، بستهبندی آن به خوبی این جایگاه را نشان خواهد داد چون شرکتهای برتر با آگاهی کامل از اهمیت بستهبندی، بهترین متریال، طراحی رنگ و فرم و شکل را انتخاب میکنند.
ایجاد روابط: اهمیت بستهبندی برای برندینگ فقط به مرحله یا نقطه فروش در فروشگاه و ایجاد رابطه با خریدار ختم نمیشود بلکه برخی محصولات مثل خمیر دندان یا کالاهای اداری هر بار که توسط مصرف کننده استفاده میشوند باید ارتباط مؤثری از لحاظ زیبایی ظاهری، استفاده راحت، ارزش واقعی محصول و تأثیر روی زندگی فرد و غیره برقرار کنند. هر چقدر روابط قویتری شکل بگیرد، برندینگ پایدارتری هم خواهید داشت.
فروش: یکی از جنبههای قدرت یک برند، میزان فروش آن است که در مطرح شدن آن و برندسازی نقش ایفا میکند به نحوی که هر چقدر میزان فروش بیشتر باشد، سریعتر به عنوان یک برند قابل اطمینان مطرح خواهد شد. اهمیت بستهبندی در افزایش فروش به عنوان آخرین و حساس ترین تلاش یک شرکت در جذب مشتری و فروش پس از فرایندها و تکنیکهای مختلف بازاریابی به اثبات رسیده است.
سالم بودن و حفظ ظاهر محصول: اگر محصولی که به دست خریدار میرسد، سالم، تازه و بدون هیچ گونه آسیب دیدگی باشد در برندینگ تأثیر بیشتری خواهد داشت و تفاوتی هم نمیکند که محصول به شکل آنلاین به فروش برسد یا در فروشگاه و یا اینکه کالای مورد نظر خوراکی باشد یا برقی. با علم به اهمیت بستهبندی در برندسازی، شرکتها باید سعی کنند که هیچ مشکلی برای محصول پیش نیاید.
کلام آخر
بستهبندی را میتوان قسمت جزئی از فروش و به نوعی بخش مهمیاز آن دانست. اهمیت بستهبندی به اندازه ای است که با انجام درست آن میتوان در بازار نسبت به رقبا موفق تر بود. بستهبندی شکیل با طراحی منحصر به فرد، چاپ و نوع جنس کاغذ بکار رفته در تولید آن و … نقش مهمیدر جلب اعتماد و توجه مشتری دارد. بستهبندی باید به گونه ای باشد که ضمن رعایت موارد مربوط به محافظت از محصول بخصوص محصولات غذایی و دارویی و جلوگیری از آسیب به آنها، بتواند به عنوان یک وسیله تبلیغات رایگان و در عین حال کاربردی میزان فروش خود را افزایش دهد