طرح،کلیشه، مرکب، آنیلوکس، کاغذ، ماشین، اپراتور، محیط از عوامل موثر در چاپ هافتون هستند. قبل از اینکه به موارد بالا پرداخته شود ابتدا باید به تعاریف ذیل پرداخت تا مفهوم چاپ هافتون بر روی کارتن بهتر شناخته گردد.
هافْتون (halftone)
فنی در چاپ، برای تکثیر گسترۀ کاملی از مایهها در عکس یا تصویری دیگر، حتی اگر فقط از یک رنگ مرکب استفاده شود. شدت رنگِ چاپی از پرمایهترین رنگ تا سایهای مختصر تغییر میکند. فراوانی نقطهها به شدت مایه بستگی دارد. فاصلۀ بین نقاط در نواحی تیره کمتر، و در نواحی روشن بیشتر است. تصاویر رنگی را نیز با همین روش به نقطههای ریز تجزیه میکنند و از تصویر اصلی، با استفاده از چند فیلتر رنگی عکس میگیرند. این فرآیند تفکیک رنگ نام دارد. زینکهایی را که از رنگهای تفکیکی تهیه میکنند به ترتیبِ زرد، زرشکی ،فیروزهای، و سیاه(CMYK) چاپ میکنند. با ترکیب این رنگها، گسترۀ کاملی از رنگها ایجاد میشود.
تعریف چاپ
چاپ به معنی انتقال مطالب (متن نوشته شده، حروف، عکس، طرح، نقش و…) روی حامل چاپ (سطح چاپشونده) و نیز تکثیر آن به شمارگان بیش از یک عدد است.
ترام
عبــارت از کوچکترین واحد قابــل تمییزتصویر اســت که بتوان آن را برروی تصویر چاپ شده مشاهده نمــود. ترام ها در چاپ همچون گــره در تار و پود پارچه یا قالی موجب پدیدار شدن تصویر میگردند. به عبارت دیگر در یک تصویر سیاه و سفید، شبیه سازی و بازنمایی سایه روشــن های خاکستری، با چاپ شــماری از دات ها(dot) یا نقــاط کوچک و بزرگ انجــام میگیرد. این نقاط کوچک با فواصل منظم دریک ســاختار شبکه ای چیده میشــوند که به آن شــبکه ترام یا ترام گفته میشود.
انوع ترام
ترامAM (Ampletude Modulation) یا ترام متعارف (Conventional Screen)یک دسته از ترام که معمول بوده و زیر بنای چاپ به شیوههای مختلف منسوب میشود. ترامAM دارای این خصوصیت است که فاصله مرکز ترام یا نقاط از هم یکی است و در جاهایی از تصاویر که کم رنگ تر دیده میشود، اندازه ترام تغییر کرده و کوچکتر میشود. بنابراین در یک تصویر تک رنگ که سایه روشنهایی نیز دارد، فاصله ترامها یا نقاط از هم یکی است و در جاهایی که تصویر تیره یا روشن تر میشود، اندازه ترام بزرگتر یا کوچکتر میشود.
در این نوع ترام که استفاده از آن رایج و متداول است، فاصله نقاط از هم یکسان است و تنها براساس ارزش رنگی، تغییر اندازه میدهد. به علت وجود فواصل مساوی در این نوع ترام گذاری رنگها مختلف تصویر به زاویههای مختلف تقسیم میشود تا از پیچازی شدن آن جلوگیری کند.هر چند که این نوع ترام نسبت به مدلFM وضوح کمتری به تصویر میدهد ولی از طرفی راحتی و تقدم استفاده از آن در مراحل تهیه فیلم، زینک و چاپ باعث شده که رواج زیادی داشته باشد.
ترام FM : Frequency Modulation چیست؟
این نوع ترام بسیار ظریفتر از ترامهای معمولی رایج میباشد و به همین ترتیب با ظرافت و رخ نمایی کمتر از ترامهای رایج میتواند جزییات بهتری را در تصویر چاپی نشان بدهد. در حالی در این مدل ترام برای رنگهای مختلف زاویهای به آن صورت که برای ترامهای رایج در نظر میگیرند وجود ندارد و ترامگذاری بدون نظم و به صورت تصادفی و اتفاقی فقط با تغییر فاصله نقاط از هم بوجود میآید بدون آنکه اندازه نقاط تغییر کند. علاوه بر آن و بر همین اساس خطر بوجود آمدن پیچازی و رخ نمایی گل ترام را از بین میبرد. افزون بر آن در این مدل ترامگذاری چنانچه مشکل بدی انطباق چند رنگ روی هم را داشته باشیم که در برخی موارد گریز ناپذیر است، کار چاپی با مشکل کمتری روبرو خواهد شد. همه این معیار ها نشان میدهد پیشرفت تکنولوژی در آینده از پتانسیل خیلی بیشتر استفاده خواهد کرد.
نوع ترامگذاری ظریف تر در عین حال که وضوح اثر چاپی را بالا میبرد، با حساسیت کمتر نسبت به جابجایی رنگها میتواند سرعت چاپ را بیشتر و همچنین مشکلات فراوان تغییرات آب و هوا برچاپ مرکب و کاغذ را بسیار کم کند. اما چیزی که استفاده از FMرا بیشتر به چاپ دیجیتال و پلیت ستر محدود کرده همین ظرافت و نزدیک شدن نقاط در ناحیه تنهای میانی است که با تغییرات کمی در شرایط انتقال مرکب، چاپ با مشکل مواجه میشود.
شکل ترام
همانطور که در تصویر مشاهده میشود شکل ترامهای روشهای چاپی متفاوت است.
زاویه ترام چیست؟
کلیــه ترام گذارهای متــداول و متقارن از یک ســاختار منظم و با قاعده پیــروی میکنند. هنگامی که دو تصویر ترامداربرروی یکدیگر چاپ شده و زاویه ترام آنها یک روی هم خوردگی ایده آل نداشته باشد، میتواند موجب ایجاد پدیدهای بنام پیچازی شدگی شود. بنابراین در چاپ چهار رنگ و استفاده از فناوریهای ترامگذاری متداول، باید برای جلوگیری ازایجادپدیده پیچازی شــدگی،هر یک از رنگهای مجزا درزاویه مشخصی نسبت به رنگ بعدی قرار گیرند.
ادامه دارد